photo-backup-basicsΣτο πρώτο μάθημα της πληροφορικής (εδώ και πολλααααααά χρόνια – τότε που ακόμα ο κόσμος δεν είχε προλάβει «να δέσει» 🙂 μας ενημέρωσαν, σε άπταιστα αγγλικά, πως δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για να μην διατηρούμε αντίγραφο ασφάλειας (backup) των δεδομένων που θεωρούμε σημαντικά.

Από την, μακρινή, μέρα ‘κείνη ένα χαμόγελο βρίσκεται στα χείλη μου, καθώς η μοναδικότητα των ψηφιακών δεδομένων όσο αφορά την ευκολία αντιγραφής τους αναδύθηκε σε όλο της το μεγαλείο, κάτι που θα ζήλευαν 1002 άλλες οντότητες, μη ψηφιακές κυρίως, των οποίων η πλήρης και λειτουργική αντιγραφή είναι από χρονοβόρα/δύσκολη έως αδύνατη (τέλος πάντων, δεν έχει καταγραφτεί ως γεγονός).

Φυσικά, το χαμόγελο αυτό μετριάστηκε στη συνέχεια καθώς διέκρινα ότι όσα η κοινή κρίση θεωρεί πολύ σημαντικά είναι από την άλλη πλευρά της ευκολίας αυτής των ψηφιακών δεδομένων, αλλά c’ est la vie, που λένε και οι Γάλλοι.

Στην καθημερινότητά μας πλέον κυριαρχούν τα ψηφιακά δεδομένα και η διάσωσή τους από λογής-λογής κινδύνων είναι δική μας ευθύνη. Προφανώς, οι ευθύνες μας πολλαπλασιάζονται, από και προς εμάς τους ίδιους, ανάλογα με τη σημασία που αναθέτουμε στα δεδομένα αυτά.

Η κατάσταση χειροτερεύει περισσότερο με την διττή χαρακτηριστική ιδιότητα των ψηφιακών δεδομένων να μην είναι εύκολο-εξαφανίσιμα (όταν λ.χ. δε θέλουμε να αφήσουμε προσωπικά στοιχεία και δεν γνωρίζουμε που υπάρχουν) και ταυτόχρονα μη εύκολο-προσβάσιμα (όταν λ.χ. εξαιτίας μιας ελάχιστης μετατροπής ένα αρχείο είναι μη «αναγνώσιμο»).

Σ’όλα τα παραπάνω η μοναδική, όχι και τόσο ανώδυνη συνήθως, σωτηρία είναι τα αντίγραφα ασφάλειας. Οι πιθανοί κίνδυνοι μπορούν να εκτείνονται από απλή λανθασμένη διαγραφή/μεταβολη ενός αρχείου έως πλήρη καταστροφή του αποθηκευτικού μέσου (λ.χ. σκληρός δίσκος) και από δράση κακόβουλου λογισμικού έως τη διατήρηση πολλαπλών εκδόσεων ενός εξελισσόμενου, στο χρόνο, αρχείου.

Κάθε λειτουργικό σύστημα διαθέτει και τις αντίστοιχες εφαρμογές για backup-ing τις οποίες, οι χρήστες με χρόνο, όρεξη, κλπ θα πρέπει να χρησιμοποιούν ανελλιπώς ειδικότερα εφόσον έχει προηγηθεί δοκιμή για τις δυνατότητές τους στην ανάκτηση της αποθηκευμένης πληροφορίας.

Εκτός της ρητής δραστηριότητας backup (ο χρήστης ή η ρύθμιση του χρήστη στον χρονοπρογραμματιστή του λειτουργικού) είναι δυνατή και η έμμεση δημιουργία αντιγράφων στο επίπεδο του υλικού (hardware) μέσω υλοποιήσεων RAID.

Ένα θέμα που προκύπτει αμέσως, ιδιαιτέρως σε περιπτώσεις δημιουργίας αντιγράφων ασφάλειας μεγάλων όγκων δεδομένων, είναι ο επιπλέον χώρος αποθήκευσης που απαιτείται και κατειλημμένος από τα δεδομένα ασφάλειας, που συνήθως δε είναι σε άμεσα αναγνώσιμη μορφή, παρουσιάζεται στο μέσο χρήστη ως απλά μη διαθέσιμος παρότι πληρωμένος. Η αίσθηση αυτή εντείνεται με την πάροδο χρόνου όταν όλα παν κατ’ ευχή και δεν απαιτείται ανάκτηση και έτσι δημιουργείται η ψευδαίσθηση της ματαιότητας των αντίγραφων ασφάλειας και του κόστους που τα συνοδεύει. Λαϊκή ρήση: Στερνή μου γνώση, να σ’ είχα πρώτα!

Εδώ πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία στο χείριστο σενάριο όλων: τα αρχικά δεδομένα μετά από απώλεια δεν είναι διαθέσιμα και το αντίγραφο ασφάλειας δεν λειτουργεί όπως πρέπει (χαλασμένο αποθηκευτικό μέσο, σφάλμα στο αρχείο αποθήκευσης, κλπ). Με άλλα λόγια, και η ύστατη λύση εμπίπτει σε κανόνες που υπακούν τα αρχικά δεδομένα που ασφαλίζουμε, δημιουργώντας ένα ατέρμονα βρόχο ασφάλισης των δεδομένων.

Οι ελάχιστες πιθανότητες του χειρότερου όλων των σεναρίων παραμερίζονται ως ελάχιστες με τη δημιουργία πολλαπλών αντιγράφων για τα, συνήθως αμετάβλητα, πολύ πολύ σημαντικά δεδομένα.

Με τη αύξηση του λόγου της διαθέσιμης διαμεταγωγής (bandwidth) προς το κόστος της σύνδεσης αυτής στις μέρες μας στην πληθώρα των χρηστών, ακόμα και στην χώρα μας, έγινε δυνατή μια ακόμα λύση: ο διαδικτυακός συγχρονισμός δεδομένων. Στην περίπτωση αυτή τα δεδομένα συγχρονίζονται μεταξύ υπολογιστών (λ.χ. σταθερών, φορητών, κινητών τηλεφ. κλπ) με σημείο αναφοράς ένα κεντρικό αποθετήριο στις εγκαταστάσεις του πάροχου της υπηρεσίας. Το προφανές μειονέκτημα της λύσης αυτής είναι η αποθήκευση των σημαντικών δεδομένων σε τρίτους και ο μεγάλος χρόνος αρχικού συγχρονισμού από την πρώτη πηγή στο κεντρικό αποθετήριο καθώς οι περισσότερες συνδέσεις είναι ασύγχρονες (ADSL) με μικρότερη διαμεταγωγή προς το διαδίκτυο. Φυσικά, οι υπηρεσίες αυτές είναι στην συντριπτική τους πλειονότητα επί πληρωμή, με ωστόσο ένα αρχικό όγκο δεδομένων δωρεάν (2-5 gigibyte).

Στις μέρες μας, αυτή η τελευταία λύση είναι και η πιο διαδεδομένη με το dropbox και τα ανταγωνιστικά του προγράμματα να κάνουν θραύση παρά τον προαναφερθέντα κίνδυνο. Ένα κίνδυνο για τον οποίο παρότι υφίστανται αντίμετρα κλειδώματος των δεδομένων στο σύστημα του χρήστη προ της αποστολής τους στο διαδίκτυο για όλα τα λειτουργικά, δεν νομίζω να τα εφαρμόζει κανείς. Τα αντίμετρα αυτά συνήθως περιλαμβάνουν τα boxcryptor και EncFS.

Προσπαθώντας να κλείσει η αναφορά αυτή με συμμετρία, μια ακόμα μέθοδος έστω και reactive (εν αντιθέσει με τις proactive) αντίδραση στην επιβεβαίωση της σπουδαιότητας της τήρησης αντιγράφων ασφάλειας είναι να αναλογιστείτε πόσο θα σας κοστίσει αν χάσετε ή (στην καλή έκδοση)να ανακτήσετε τα δεδομένα μέσω μιας επαγγελματικής υπηρεσίας.

Θυμηθείτε πως είναι εφικτή και η μάθηση/εξαγωγή συμπερασμάτων χωρίς να προηγηθεί το λάθος.

Μπορείτε! (για σας τους ίδιους)

Share This: